Aktualności, dla rodziców

Przepisy dotyczące nauczania indywidualnego

wrzesień 27, 2018

DRODZY RODZICE! 

Wprowadzone w ostatnim czasie przepisy dotyczące nauczania indywidualnego, zindywidualizowanej ścieżki kształcenia oraz orzeczeń o kształceniu specjalnym i mogą one powodować trudności w interpretacji  oraz problemy w  rozumieniu tego kto i z jakiej formy pomocy może skorzystać.  

Zastosowane przepisy prawa mają na celu takie dostosowanie warunków  i form wsparcia dla dzieci w szkołach i przedszkolach, aby możliwe było jak najpełniejsze włączanie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w życie szkoły oraz pomoc w ich funkcjonowaniu w grupie rówieśniczej. 

Podstawa prawna: 

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci                   i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży (Dz.U. z 2017 r. poz. 1616). 

• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 2017 r. poz. 1591). 
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym (Dz.U. z 2017 r. poz. 1578). 

ZINDYWIDUALIZOWANA ŚCIEŻKA KSZTAŁCENIA 

Zindywidualizowana ścieżka kształcenia to nowe rozwiązanie w zakresie indywidualizacji nauczania wprowadzone  rozporządzeniem MEN.  

Na czym polega? 

Przewidziana jest dla uczniów, którzy mogą uczęszczać do szkoły lub przedszkola, ale ze względu na trudności w funkcjonowaniu wynikające w szczególności ze stanu zdrowia, nie mogą realizować wszystkich zajęć edukacyjnych wspólnie z oddziałem szkolnym i wymagają dostosowania organizacji i procesu nauczania do ich specjalnych potrzeb edukacyjnych. 

W ramach zindywidualizowanej ścieżki kształcenia większość zajęć edukacyjnych jest  realizowanych wspólnie z klasą , natomiast tylko wybrane – indywidualnie z nauczycielem. 

Zindywidualizowaną ścieżkę kształcenia  można organizować dla ucznia na podstawie opinii publicznej poradni, z której wynika potrzeba objęcia ucznia pomocą w tej właśnie formie. 

Wniosek o jej przyznanie składa do publicznej poradni dyrektor szkoły za zgodą rodziców ucznia lub pełnoletniego ucznia.
Do wniosku o wydanie opinii należy dołączyć uzasadniającą go dokumentację, określającą w szczególności:

• trudności w funkcjonowaniu ucznia w szkole
• wpływ przebiegu choroby – o ile uczeń ma być objęty zindywidualizowaną ścieżką ze względu na stan zdrowia – na funkcjonowanie ucznia w szkole oraz ograniczenia w zakresie jego udziału w zajęciach edukacyjnych wspólnie z oddziałem szkolnym;
• opinię nauczycieli i specjalistów prowadzących zajęcia z uczniem, o funkcjonowaniu ucznia w szkole.

Przed wydaniem opinii, obowiązkiem poradni będzie przeprowadzenie analizy funkcjonowania ucznia z uwzględnieniem efektów udzielanej mu dotychczas przez szkołę pomocy psychologiczno- pedagogicznej.
Opinia uzyskana z poradni powinna zawierać w szczególności:

• zakres, w jakim uczeń nie może brać udziału w zajęciach edukacyjnych wspólnie  z odziałem szkolnym; 
• okres objęcia ucznia zindywidualizowaną ścieżką (nie dłuższy niż rok szkolny);
• działania jakie powinny być podjęte w celu usunięcia barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu szkoły.

Zajęcia indywidualne z uczniem  i wspólnie z oddziałem szkolnym  prowadzić będą nauczyciele i specjaliści posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju zajęć.

Tygodniowy wymiar godzin realizowanych indywidualnie z uczniem: na wniosek rodziców ucznia lub pełnoletniego ucznia,  ustala – z uwzględnieniem opinii poradni – dyrektor szkoły, biorąc pod uwagę konieczność realizacji przez ucznia całej podstawy programowej, przewidzianej na dany etap edukacyjny. 

Podczas realizacji zindywidualizowanej ścieżki, należy dostosować metody i formy realizacji programu nauczania do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia i do jego możliwości psychofizycznych. Szczególnie należy uwzględnić potrzeby ucznia wynikające z jego stanu zdrowia. 

Rozwiązania w tej sprawie będą  rozważane indywidualnie w przypadku każdego ucznia. 

Zindywidualizowanej ścieżki kształcenia nie organizuje się dla uczniów objętych kształceniem specjalnym lub indywidualnym nauczaniem.  

NAUCZANIE INDYWIDUALNE 

Z założenia -indywidualne nauczanie jest formą kształcenia przeznaczoną dla dzieci, których stan zdrowia uniemożliwia lub znacznie utrudnia uczęszczanie do szkoły i przebywanie w szkole.  

Otrzymują oni z poradni psychologiczno-pedagogicznej orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego.  

Co jeszcze warto wiedzieć? 

1. Zawieszenie – organizacja nauczania indywidualnego może być czasowo zawieszona przez dyrektora szkoły. Może mieć to miejsce po otrzymaniu wniosku od rodziców ucznia oraz dołączonego zaświadczenia lekarskiego. Jeśli z dokumentu wynika, że stan zdrowia ucznia uległ czasowej poprawie i umożliwia mu uczęszczanie do szkoły, dyrektor zawiesza organizację indywidualnego przygotowania indywidualnego nauczania na okres wskazany w zaświadczeniu lekarskim. 

1. Zakończenie – dyrektor szkoły może także zaprzestać organizacji indywidualnego nauczania na wniosek rodziców dziecka i na podstawie dołączonego do wniosku zaświadczenia lekarskiego – jeśli z dokumentu wynika, że stan zdrowia ucznia umożliwia uczęszczanie do szkoły. Ponadto dyrektor jest w tej sytuacji zobowiązany do powiadomienia poradni, która wydała orzeczenie i organu prowadzącego szkołę. 

1. Wymiar godzin oraz zajęcia dodatkowe – w ramach indywidualnego nauczania realizuje się wszystkie obowiązkowe zajęcia edukacyjne wynikające z ramowego planu nauczania danego typu i rodzaju szkoły, dostosowane do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia.  

1. Formy włączania do życia klasy i szkoły 

Ważnym zadaniem nauczycieli prowadzących nauczanie indywidualne jest obserwacja ucznia, analiza jego aktualnych możliwości, poziomu funkcjonowania oraz potrzeb rozwojowych, edukacyjnych i społecznych. Biorąc pod uwagę obecny stan zdrowia, na bazie wniosków z prowadzonej obserwacji oraz w porozumieniu z rodzicami ucznia, dyrektor szkoły ma obowiązek zapewnić różne formy uczestniczenia dziecka w życiu szkolnym. Może umożliwić udział w zajęciach rozwijających zainteresowania i uzdolnienia, uroczystościach i imprezach przedszkolnych lub szkolnych. 

Warto zwrócić uwagę na niezastąpioną w przypadku dzieci z niektórymi dysfunkcjami rolę środowiska rówieśniczego oraz poczucia przynależności do grupy. Tylko przebywając wśród innych uczniów, jako członkowie klasy, dzieci te mają możliwość kształtowania i rozwijania swoich umiejętności psychospołecznych. Uczniowie realizujący przed dłuższy czas nauczanie w trybie indywidualnym mogą mieć trudności z włączeniem się do grupy. Może się także zdarzyć, że ich kłopoty z funkcjonowaniem nasilą się. 

ORZECZENIE O KSZTAŁCENIU SPECJALNYM 

Edukacja uczniów z niepełnosprawnością odbywa się na podstawie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego wydawanego przez Zespół Orzekający działający w publicznej Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej.  

Ministerstwo Edukacji Narodowej doprecyzowało przepisy rozporządzenia w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym.  

Aby wydać orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznej zapoznają się z wnioskiem i dołączonymi do niego dokumentami oraz przeprowadzają wywiad z rodzicami i diagnozę dziecka.  

Do wydania orzeczenia niezbędna jest  wielospecjalistyczna oceny funkcjonowania ucznia, która musi zostać dokonana przez specjalistów i nauczycieli pracujących z dzieckiem w szkole. Rodzice mogą wziąć udział w tej ocenie.  

Rodzice ucznia powinni zgłosić się z otrzymanym orzeczeniem do szkoły, a szkoła ma obowiązek opracować dla ucznia indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny.

W tym programie ma być określone jakimi zajęciami uczeń będzie objęty i w jakiej formie będą one realizowane. Zgodnie z nowymi przepisami  część zajęć może być prowadzona w formie indywidualnej lub  mniejszej grupie, liczącej do 5 uczniów – w zależności  od indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia.

Warte podkreślenia jest, że niepełnosprawność sama w sobie  nie jest przeciwwskazaniem do uczęszczania do szkoły oraz kontaktu z kolegami, a dziecko z niepełnosprawnością ma prawo do nauki  ze swoimi rówieśnikami. Lepiej się wtedy rozwija i kształtuje umiejętności społeczne tak bardzo przydatne mu w późniejszym, dorosłym, samodzielnym życiu.  

Porównanie form kształcenia, które mogą być obecnie stosowane